Strona główna » Przepisy » Co to są szparagi? Jak przygotować szparagi? Przydatne rady

Szparagi - nie tylko smaczne ale i bogate w dobre właściwości.

Co to są szparagi? Jak przygotować szparagi? Przydatne rady

Danuta Walter - Urych 15 maja 2018

Szparagi będące zwiastunem nadchodzącego lata – zbierane w okresie od końca kwietnia do 24 czerwca – są prawdziwą skarbnicą witamin, minerałów i …od lat znanym naturalnym afrodyzjakiem.

Szparagi świeże – zwiastun wiosny

Lat temu – dzieści na jakimś straganie kupiłam szparagi i ugotowałam je. Po czym wyrzuciłam. Niejadalne. Nie wiem, czy były stare, czy po prostu nie umiałam ich przyrządzić.

Od paru lat późną wiosną zajadamy się z rodziną i przyjaciółmi szparagami i jestem wielce zdziwiona, jeśli ktoś twierdzi, że szparagi są niedobre.

W zasadzie „szparagowa moda” przyszła do nas z krajów zachodnich – i bardzo dobrze – i coraz bardziej się nas panoszy:). Podróżując wiosną do Niemiec, nie sposób przejść obojętnie obok targowiska czy tablic zachęcających do wejścia do restauracji.

Stoisko na niemieckim targu z ofertą szparagów.

W Polsce uprawiane są głównie w Wielkopolsce i na Opolszczyźnie. Takie, kupione bezpośrednio z plantacji, są oczywiście najlepsze ( szparag powinien być spożyty do 3 – 4 dni od zerwania, bo później drewnieje). Na końcu artykuły znajdziesz informację, gdzie kupić rewelacyjne szparagi na Opolszczyźnie – ja się tam zaopatruję od kilku lat.

Zielone szparagi gotowe do zbioru

Co zawierają szparagi? Zobacz dlaczego mówi się: szparagi lekarskie

Szparagi są ceniony nie tylko za swoje rewelacyjne walory smakowe, ale i za „przypadłość”, że są lekkostrawne – w 100 g jest tylko 18 kcal.

Szparagi, niezależnie od koloru ( białe, zielone lub fioletowe) oferują wiele witamin i minerałów, dzięki czemu mają także działanie lecznicze:

Obniżają ciśnienie krwi (dzięki poprawnemu stosunkowi jonów potasu do sodu) i poziom cholesterolu.
Działają moczopędnie – o tym „szczególe” szczegółowo napiszę za chwilę.
Wzmacniają organizm, ułatwiają koncentrację i uczenie się dzięki asparaginie.
Są pomocne w okresie menopauzalnym – zawierają naturalne fitoestrogeny.
Dostarczają organizmowi witamin E i C.
Przygotowują w naturalny sposób skórę do ekspozycji na słońce w czym pomaga beta – karoten. Stąd moja wzmianka na wstępie artykuł, że są zwiastunem nadchodzącego lata.
Spowalniają proces starzenia i pomagają w regeneracji uszkodzonych komórek, a także wspomagają pracę układu krążenia dzięki zawartości kwasu foliowego.
Szparagi afrodyzjak. Według medycyny ludowej oraz wzmianek w literaturze pięknej bywają uważane za afrodyzjak – nie tylko za sprawą składników, ale i kształtu :).

Jedną z właściwości szparagów jest to ,że są afrodyzjakiem.

Nie każdy wie ,że szparagi są afrodyzjakiem.

Dlaczego szparagi zmieniają zapach moczu?

Szparagi działają moczopędnie, ale też nadają moczowi specyficzny zapach. Zapach „zawdzięczamy” rozkładowi związków – znajoma chemiczka wytłumaczyła mi co i jak się rozpada, ale przyznam się szczerze, że już pod koniec jej wywodu niewiele z tego pamiętałam.

Powiem krótko: zapach jest „skutkiem ubocznym” spożycia szparagów, jednak jak najbardziej prawidłowym i nieszkodliwym.

Gdzieś kiedyś wyczytałam, żeby zamienić ten niemiły zapach w woń fiołków, wystarczy dolać do nocnika kilka kropel terpentyny. Chyba za sprawą „nocnika” ta informacja tak mi się utrwaliła:).

Szparagi przeciwwskazania

Szparagi nie są wskazane dla osób cierpiących na choroby nerek: kamienie nerkowe i na dnę moczanową.

Może się także zdarzać, że u osób o wrażliwszym układzie trawiennym będą powodowały wzdęcia.

Szparagi odmiany

Szparagi białe i zielone w zasadzie są tym samym warzywem. Jedynie różni je sposób uprawy: szparagi białe rosną w kopcach przysypane całkowicie ziemią, bez dostępu słońca, natomiast zielone wystawiają główki i całą swoją postać ponad ziemię. Są jeszcze fioletowe – te z kolei tylko na chwilkę wyścibiają główki z ziemi – należy je zerwać zanim zzielenieją:).

Zielone szparagi – o delikatnym smaku, można je spożywać bez gotowania, przygotowując z nich surówki. Nie trzeba ich obierać ze skórki, wystarczy nieco odłamać końcówkę. Dzięki temu, że zjadamy je ze skórką, nie pozbywamy się całego dobra w niej drzemiącego.
Białe szparagi – bardziej wyraziste w smaku, o specyficznej goryczce. Przed przygotowaniem koniecznie należy obrać je ze skórki – skórkę ściągamy od góry szparaga, pomijając główkę – i odłamać końcówkę.
Fioletowe – najbardziej delikatne, a zarazem najdroższe. Pierwszy raz jadłam je na wakacjach we Francji – tam sporo widuje się ich na straganach – u nas nie są zbyt popularne. Aczkolwiek od czasu do czasu pojawiają się w sprzedaży.

Szparagi obieranie

Które szparagi się obiera? Białe i fioletowe obowiązkowo.

Końcówkę szparaga należy koniecznie oderwać, bo zawsze jest nieco zdrewniała. Regułą jest, że im szparag starszy, tym dłuższa jest jego zdrewniała końcówka – na ogół to 1/3 do 1/4 długości całego szparaga. Właściwie wystarczy nacisnąć na szparag, a końcówka sama odrywa się powyżej zdrewnienia.

Pozostałą część szparaga obieramy ( nożykiem do obierania warzyw) zaczynając od miejsca poniżej główki szparaga aż do dołu.

Zielonych szparagów nie obieramy, tylko odłamujemy ( ucinamy ) końcówkę. Czasem, kiedy zielone szparagi są bardzo grube i ich skórka zaczęła się robić łykowata, to także należy je obrać.

Odłamanych końcówek nie wyrzucam ( bo po prostu szkoda!), tylko dodaję je do wywaru do zupy, a po ugotowaniu przecieram przez sito, żeby pozbyć się włókien.

Ale mogę tak robić, bo moje szparagi są zawsze świeżutkie. Kupuję je od producenta, prosto z pola. Starsze szparagi, długo przechowywane lub transportowane mogą mieć gorzkie końcówki, które należy wyrzucić.

Uprawa zielonych szparagów.

Szparagi gdzie kupić ?

Najlepiej gdy kupimy szparagi bezpośrednio na plantacji – to wiadomo – ale nie każdy ma taką możliwość.

Kupując w sklepie lub na straganie, zwróć uwagę, żeby główki nie były zbyt rozkwitnięte, a końcówki przesuszone i mocno zdrewniałe – to świadczy, że szparagi nie są zbyt świeże. I nie kupuj szparagów zawiniętych w folię! – a zdarzyło mi się takie widzieć na straganie.

Szparagi gdzie trzymać po kupieniu? Świeże szparagi należy zawinąć w ściereczkę bawełnianą. Tak zabezpieczone szparagi przechować w lodówce przez 2 – 3 dni.

Jak szparagi gotować ?

Szparagi gotuję w specjalnym garnku. Zainwestowałam kilka lat temu w garnek do gotowania szparagów ( foto na dole strony) w sklepie Ikea. Na spód garnka wlewam trochę wody, do której dodaję szczyptę soli i cukru.

Tak robią znajome Niemki, a wiadomo, że znają się na gotowaniu szparagów – czas gdy “Spargel” są w sprzedaży, to święta kulinarne w Niemczech.

Szparagi wkładam do sitka, główkami do góry i wstawiam do gotującej się wody, z odrobiną soli i cukru – ale dosłownie szczyptą.

Zielone szparagi gotuję około 8 minut. Białe szparagi gotuję od 10 do 14 minut. Trudno podać dokładny czas, bowiem wszystko zależy od grubości i twardości szparaga. Najlepiej po kilku minutach sprawdzić miękkość wbijając w nie widelec. Powinny być lekko twarde, posiadać wciąż intensywny kolor, być jędrne i chrupiące.
Gotując szparagi do sałatki, wyjmuję je nieco wcześniej, gdy są lekko “al dente”.

Jak ugotować szparagi bez wysokiego garnka? Zagotuj wodę z odrobiną cukru i soli w jak najwyższym garnku, jaki posiadasz. Po czym zwiąż szparagi nitką kuchenną i wstaw je do wrzącej wody, w taki sposób, aby główki wystawały nad powierzchnię.

Taką bardziej naoczną metodą sprawdzenia, czy szparagi są gotowe, jest moment, gdy ich główki nieco się pochylają.

Generalnie, szparagi lepiej nie dogotować, niż rozgotować, tworząc z nich miękką papkę:)

Oczywiście, możesz je także ugotować, kładąc na płasko w garnku, ale wtedy główki mocno rozgotują się.

Szparagi najlepiej smakują podawane ciepłe, jednak na zimno dodane do sałatek niczego nie tracą ze swoich właściwości.

Garnek do gotowania szparagów i szparagi zapakowane w ściereczkę

Dlaczego szparagi gotuje się na stojąco? Żeby główki szparagów nie rozgotowały się

Szparagi na wiele sposobów – przetwory na zimę

Krótki okres bytności szparagów nie znaczy, że nie możemy cieszyć się nimi przez cały rok. Wystarczy, że przygotujemy przetwory i zapas na pozostałe dni roku będzie jak znalazł.

Zamrozić – białe uprzednio obrać – po uprzednim krótkim zblanszowaniu. Pamiętać o oderwaniu końcówek. Tak przygotowane mogą być dodatkiem do sałatek i surówek.
Ugotować, przetrzeć i zamrozić lub zapasteryzować – otrzymamy gotową podstawę zupy – kremu ze szparagów. Warto zostawić kilka całych końcówek szparagów – będą znakomitą ozdobą zupy – kremu.
Zakisić jak inne kiszonki. Wiosną robię na bieżące zużycie, a pod koniec czerwca przygotowuję w słojach na pozostałą część roku.
Przygotować z nich marynatę – czyli marynowane szparagi.
Zapasteryzować w słoju z odrobiną soli i szczyptą cukru.

Najczęściej przygotowuję bazę zupy, którą zamrażam oraz wkładam całe szparagi do słojów i pasteryzuję.

Szparagi gdzie kupić?

W Polsce największe uprawy się szparagów skoncentrowały się na Opolszczyźnie, na Dolnym Śląsku i w Wielkopolsce. Z reguły gospodarstwa prowadzą bezpośrednią sprzedaż swoich produktów i najlepiej u nich kupować.

A oprócz tego na straganach, warzywniakach lub w marketach.

Od lat kupuję szparagi w małej wiosce Radziejów nieopodal Kędzierzyna – Koźla w gospodarstwie rolnym Szparg – Rol. Na poniższym zdjęciu numer kontaktowy.